Onderzoek

Vaders Aanwezig onderzoek Uit diverse onderzoeken blijkt dat vaders een belangrijke eigen bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het kind. Vaders dragen andere strategieën en vaardigheden over dan moeders. Ze dagen kinderen uit om risico’s te nemen, grenzen te verleggen en op avontuur te gaan. Zo leert het kind onder meer om te gaan met angstige en stressvolle situaties. Als er geen vader is, mist het kind dus een belangrijke leraar op het pad naar volwassenheid.

We geven u hieronder een selectie uit recent onderzoek naar vaderschap:

Cabrera, N.J. & Tamis-LeMonda, C.S. (2013). Handbook of father involvement. Multidisciplinary perspectives (2nd ed.). New York, NY US: Routledge/ Taylor & Francis Group.

Deze publicatie geeft een overzicht van recente onderzoeksresultaten met betrekking tot vaders, families en de ontwikkeling van kinderen in de afgelopen jaren. Met bijdragen van verschillende wetenschappers, die het thema elk vanuit hun eigen perspectief benaderen. Zo schrijft o.a. Renske Keizer, de Nederlandse hoogleraar vaderschap, in hoofdstuk 5 over ‘Fathers and Fatherhood in the European Union.’

Duursma, E. (2014). The Effects of Fathers’ and Mothers’ Reading to Their Children on Language Outcomes of Children Participating in Early Head Start in the United States. Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers, 12 (3), 283-302.

Lezen heeft een positieve invloed op de taalontwikkeling van kinderen. Deze studie onderzoekt het effect van voorlezen door vader en/ of moeder op de taalontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling en de literaire vaardigheden van kinderen. De resultaten wijzen uit dat moeders vaker voorlezen, maar dat 55% van de vaders hun kind(eren) ten minste één keer per week voorleest. Voorlezen door vader blijkt echter invloed te hebben op zowel de taalontwikkeling als op de cognitieve vaardigheden van een kind, terwijl voorlezen door moeder alleen invloed heeft op de cognitieve vaardigheden.

Girigori, O. J. (2015). Father Absence. The consequences for reproductive behavior and mating strategies among females.

Meisjes op Curaçao die zonder vader opgroeien, vertonen over het algemeen meer competitief gedrag jegens andere meisjes en gebruiken meer non- verbale verleidingsstrategieën om jongens te lokken, zoals flirten, het gebruik van haar-accessoires, het gebruik van make-up en van opvallende nepnagels. Ook vertonen ze actief en beweeglijk gedrag in de buurt van jongens. Dit concludeert Odette Girigori in haar proefschrift. Haar bevindingen benadrukken de rol van een vader voor het reproductief gedrag en partnergedrag van hun dochters.

Heesch, T. van, Kerkhof, L. van de, Nijssen, R. & Zwiep, C. (2014). Onderzoek naar Vaders en Seksuele Opvoeding/ samenvatting.

Seksualiteit speelt vanaf jonge leeftijd een rol in het leven van kinderen. Dit onderzoek kijkt naar de rol van vaders in de opvoeding rond seksualiteit. Welke invloed heeft de seksuele opvoeding die vaders zelf hebben genoten? Waarin verschillen vaders en moeders op dit gebied? En is er verschil tussen de seksuele opvoeding van zonen en dochters? Dit onderzoek, uitgevoerd onder supervisie van dr. Channah Zwiep, geeft antwoord op deze vragen.

Heilman, B., Levtov, R., Gaag, N. van der, Hassink, A. & Barker, G. (2017). State of the World Fathers. Time for action.

MenCare is een wereldwijde vaderschapscampagne, gecoördineerd door Promundo en Sonke Gender Justice, in samenwerking met Save the Children en MenEngage Alliance. In 2015 inventariseerden ze de resultaten van onderzoeken naar vaderschap uit verschillende landen wereldwijd. De uitkomsten bundelden ze in één rapport. In 2017 brachten ze een actuele versie uit van dit onderzoek: State of the World Fathers 2017.

Kalmijn, M., Ivanova, K., Gaalen, R. van et.al. (2018). A Multi-Actor Study of Adult Children and Their Parents in Complex Families: Design and Content of the OKiN Survey. European Sociological Review. 34, 452-470.

Kinderen maken steeds vaker mee dat hun ouders uit elkaar gaan of nieuwe relaties aangaan en soms ook (stief)kinderen hebben met meerdere partners. Wat betekent dit voor de relaties die familieleden met elkaar hebben? Dat is onderzocht in een innovatief onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA): Ouders en Kinderen in Nederland (OKiN). Het CBS zorgde voor de steekproef en de dataverzameling. Een samenwerking met unieke resultaten.

Lamb, M. E., & Lewis, C. (2010). The development and significance of father-child relationships in two-parent families. In M. E. Lamb (Ed.) , The role of the father in child development (5th ed.) (pp. 94-153). Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc.

Lamb en Lewis beschrijven de ontwikkelingen in het denken over het belang van een goede vader-kind relatie. Ook kijken ze naar de individuele verschillen tussen vaders en naar de factoren die invloed hebben op de vader-kind relatie. Ze lichten toe hoe de interactie van mannen met hun kinderen begrepen moet worden in de context van een familie-netwerk. Tot slot kijken ze naar de rol die vaders spelen in het volwassen leven van hun zoon of dochter.

McLanahan, S., Tach, L. & Schneider, D. (2013). The Causal Effects of Father Absence. Annual Review of Sociology. 39, 399-427.

Een onderzoek naar de effecten van afwezig vaderschap op het welbevinden van het kind. De grootste negatieve effecten werden gevonden op het gebied van sociaal-emotionele aanpassing en mentale gezondheid in het volwassen leven. Ook blijkt dat kinderen die opgroeien zonder vader, vaker hun middelbare school niet afmaken dan kinderen die mét vader opgroeien.

Nikkelen, S. & Blécourt, K. de (2017). Visies op Vaderschap. Een panelonderzoek onder Nederlandse vaders.

Een meer gelijke zorgverdeling tussen vaders en moeders draagt bij aan gelijke kansen voor zowel vaders, moeders als kinderen. Voor mannen op meer gelijke kansen op hechting met het kind, voor vrouwen op meer gelijke kansen op de arbeidsmarkt en voor kinderen op meer gelijke kansen op een betere ontwikkeling. Maar hoe zit het met de zorgparticipatie van mannen? Om zicht te krijgen hoe mannen staan in de discussies rond werk en zorg is een online survey gehouden onder een representatieve groep Nederlandse vaders met kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 13 jaar.

Tavecchio, L.W.C. (2016). Positief betrokken vaderschap. Een factor van belang voor een gezonde ontwikkeling. Kinder-& Jeugdpsychotherapie, 42 (4), 16-33.

De betekenis van vaders wordt binnen de wetenschap pas sinds kort onderkend – en daarbuiten nog lang niet voldoende. Uit onderzoek van de laatste twintig jaar komt de vader naar voren als een krachtige factor in de opvoeding. Positief betrokken vaderschap kenmerkt zich door spel(en), uitdaging, het verkennen en nemen van risico’s, aanmoediging van onafhankelijkheid en, later in de ontwikkeling, ondersteuning bij de overgang naar de wereld buiten het gezin. De unieke rol van vaders blijkt niet alleen tijdens de kindertijd, maar blijft ook belangrijk in de adolescentie en jongvolwassenheid. Het is hard nodig vaders te (h)erkennen en krachtig te stimuleren in hun rol als belangrijke, primaire opvoeder. Het artikel eindigt met praktische tips om vaders te bereiken en te motiveren. Verschenen in Kinder-& Jeugdpsychotherapie, 42 (4), 16-33.

Webster, L., Low, J., Siller, C., & Hackett, R. (2013). Understanding the contribution of a fathers warmth on his child’s social skills. Fathering: A Journal Of Theory, Research, & Practice About Men As Fathers, 11(1), 90-113.

Uit dit onderzoek onder 856 gezinnen blijkt dat de kwaliteit van de interactie tussen een vader en een kind op jonge leeftijd, een directe invloed heeft op de sociale vaardigheden van het kind op latere leeftijd.